दुष्काळाविरोधात लढणारी लोकचळवळ

सत्यमेव जयते या मालिकेमुळे आम्हाला एक मोठी शिकवण मिळाली की, संवादाने माणसे कार्यप्रवण होऊ शकतात आणि अत्यंत सक्षमपणे ते स्वत:च परिस्थितीत बदल घडवून आणू शकतात. ह्या अनुभवामुळे, आम्ही विचार केला, की आपण एकच विशिष्ट सामाजिक समस्या घेतली आणि ठरावीक कालावधीपर्यंत त्याच समस्येवर लक्ष केंद्रित केले, तर कदाचित आपण एका मोठ्या सामाजिक स्थित्यंतराचे सक्रीय साक्षीदार ठरू. चर्चेअंती आम्ही निवडली पाण्याची समस्या. ग्रामीण महाराष्ट्रातल्या अनेक भागांमध्ये दरवर्षी दुष्काळाचे सावट असते. परिणामी हजारो गावे त्यात होरपळली जातात, तिथले जनजीवन विस्कळीत होते. अभ्यासाअंती, आमच्या लक्षात आलं की, हिवरे बाजार, राळेगण सिद्धी, हिवरे यांसारख्या काही गावांमध्ये स्थानिक गावकऱ्यांनी एकजूट आणि श्रमाच्या बळावर ‘पाणी’ या समस्येवर उपाय शोधून काढला. ग्रामस्थांना दुष्काळाशी लढा देण्यासाठी सक्षम आणि सक्रीय करण्याच्या हेतूने पानी फाउंडेशनने संवादाचे प्रभावी माध्यम बनून लोकजागराची मोहिम सुरू केली. महाराष्ट्रात एकूण ३५५ तालुके आहेत आणि या सर्व तालुक्यांमध्ये मिळून एकूण ४३,६६५ गावे आहेत. पहिल्या वर्षी ३ तालुक्यांमध्ये, दुसऱ्या वर्षी ३०, तिसऱ्या वर्षी ७५ आणि यंदा चौथ्या वर्षी ही स्पर्धा तब्बल ७६ तालुक्यांमध्ये पोहोचली. या जलचळवळीत सहभागी होण्याचे मी तुम्हालाही आमंत्रण देतो. आपण सगळेच एका मोठ्या जलक्रांतीचे साक्षीदार होऊया.

– आमिर खान
संस्थापक, पानी फाउंडेशन